zabytek
Fotografie
Ładuję zdjęcia z serwisu Flickr
Kościół i klasztor Pijarów w Krakowie, fot. K. Schubert MIK 2020
Dom pod Globusem, jak nazwano krakowską siedzibę Izby Przemysłowo-Handlowej, mieści się na rogu ulicy Długiej i Basztowej. Jego charakterystyczną sylwetę z wieżą i globusem najlepiej widać u wylotu ul. Sławkowskiej. Zaprojektowany przez dwóch znakomitych architektów krakowskich budynek jest jednym z najciekawszych obiektów architektury modernistycznej w Polsce. Gmach ten wzniesiono według planów Tadeusza Stryjeńskiego i Franciszka Mączyńskiego w latach 1904-1906. Wyposażenie wnętrz powierzono Stanisławowi Wyspiańskiemu i Józefowi Mehofferowi.
Dekorację najważniejszego pomieszczenia Izby, czyli sali posiedzeń, zlecono Stanisławowi Wyspiańskiemu. Wykonany przez niego projekt uzyskał pochlebne opinie członków Komitetu Budowy, jednak Wyspiański zrezygnował z prac. Powodem był nie tylko gwałtownie pogarszający się stan zdrowia artysty, ale też niezgoda na umieszczenie w jednolitej koncepcji wystroju sali portretu cesarza Franciszka Józefa. Wobec tego Komitet powierzył prace nad salą Józefowi Mehofferowi. Po przedstawieniu drugiego z wykonanych projektów rozpoczęto prace i pomimo kontrowersji, jakie wzbudził, oraz konieczności wprowadzenia zmian w wyposażeniu, doprowadzono je do końca.
Ściany sali są pokryte w najniższej partii brzozową boazerią, ozdobioną wzorami wachlarzowymi i snycerskim ornamentem. Powyżej znajdują się dwa pasy geometryczno-kwiatowej, malowanej dekoracji w gamie zieleni, żółci i czerwieni, rozdzielone jednobarwnym pasem. Strop został podzielony listwami jasnej sztukaterii ozdobionej metalowymi kwiatonami na prostokątne pola. Pokrywające strop, niezwykle barwne malowidło przedstawia wijące się węże pośród pęków pawich piór. Mocnym akcentem wystroju sali jest obraz Poskromienie żywiołów znajdujący się na ścianie za stołem prezydialnym. Płótno przedstawiające ludzki geniusz w postaci nagiego młodzieńca poskramiającego cztery kobiety-żywioły symbolizuje ideę postępu i rozwoju przyświecającą działalności Izby. Dopełnieniem dekoracji sali są witraże wypełniające półkoliste okna, miedziane lampy i kinkiety o roślinnych formach oraz snycersko opracowane meble. Stworzona przez Józefa Mehoffera dekoracja sali jest kwintesencją prądów i mód artystycznych swej epoki. Do dzisiaj zachwyca barwnym i spójnym połączeniem różnych gatunków rzemiosła i sztuki.
Tekst: B. Sanocka (2008)
Śladami Młodej Polski. Secesja w Krakowie i okolicach. Przewodnik
Autor: Teresa Sobieska, Krystyna Sobieska, Genevieve Blondiau
Wydawnictwo: Iere Edition
Miejsce wydania: Kraków, 2002
Kraków. Przewodnik ilustrowany
Autor: Bogusław Michalec
Wydawnictwo: Pascal
Miejsce wydania: Bielsko-Biała, 2004
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo : [Wyd. 2]. – Wydawnictwo Naukowe PWN. Oddział. – 718 s. : il., pl. ; 21 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1997
Dom pod Globusem– dawna siedziba krakowskiej Izby Handlowej i Przemysłowej
Autor: Zbigniew Beiersdorf, Jacek Purchla
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 1997
Sztuka Młodej Polski
Autor: Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska
Wydawnictwo: Wydawnictwo Kluszczyński
Miejsce wydania: Kraków, 1999
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo : PWN
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1993
Historia i architektura Krakowa w zarysie
Autor: Jacek Purchla, Marcin Fabiański
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 2001
niedostępny
miejscowość: Kraków
gmina: Kraków
powiat: Kraków