zabytek
Fotografie
Ładuję zdjęcia z serwisu Flickr
Cerkiew pw. św. Dymitra w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu
We wschodniej części Sądeckiego Parku Etnograficznego, w części poświęconej budownictwu Łemków, znajduje się XVIII-wieczna cerkiew pod wezwaniem św. Dymitra Męczennika. Przeniesiona ze wsi Czarne, stanęła w pobliżu greckokatolickiej plebanii ze Szlachtowej. W lipcu 2004 r. cerkiew zaczęła ponownie funkcjonować jako miejsce kultu.
CERKIEW PW. ŚW. DYMITRA W SĄDECKIM PARKU ETNOGRAFICZNYM W NOWYM SĄCZU, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0
Cerkiew greckokatolicka w Czarnem została zbudowana w latach 80. XVIII w., a pod koniec XIX w. przeprowadzono jej remont (1893-1895). Drewniana, o konstrukcji zrębowej, z wieżą wzniesioną ponad babińcem i kruchtą, posiada wyraźnie zaznaczoną w planie i bryle trójdzielność: najniższe prezbiterium, większa i wyższa nawa oraz przysadzista, wysoka wieża. Po bokach wieży znajdują się oszalowane, niewielkie soboty. Każda z części nakryta jest osobnym, gontowym dachem. Nad prezbiterium i nawą są to kopuły namiotowe, łamane uskokowo, z pozornymi latarniami i zwieńczeniami baniastymi. Takież zwieńczenie ma wieża, częściowo szalowana, częściowo obita gontem i zakończona izbicą.
Polichromię wnętrza, przedstawiającą sceny figuralne i motywy roślinne oraz imitującą marmurową okładzinę, namalował Jan Bogdański (1893-1895). W najniższej części kopuły nad prezbiterium przedstawione zostały cztery ofiary starotestamentowe, powyżej aniołowie, a w podniebiu – Bóg Ojciec. Kopułę nad nawą ozdobiono trzema scenami z Nowego Testamentu, a czwarty bok z widokiem Jerozolimy i adorującymi aniołami stanowi tło dla krzyża wieńczącego ikonostas. W podniebiu kopuły mieści się scena Wniebowstąpienia. Na ścianie południowej widoczny jest malowany, iluzjonistyczny ołtarz boczny, a okna zdobi dekoracja kwiatowa i drapowane tkaniny.
Wspaniały, barokowo-rokokowy ikonostas został wykonany dla cerkwi w 1801 r. przez Jakuba Szajcera. Polichromowany, złocony i srebrzony, był odnawiany i przemalowany przez Bogdańskiego w latach 90. XIX w. Po wysiedleniu Łemków większość ikon została rozkradziona. Wiernie odtworzone brakujące elementy zachowują tradycyjny układ ikonostasu – z ikonami namiestnymi w najniższej części, dwunastoma prazdnikami i sceną Ostatniej Wieczerzy powyżej oraz rzędem apostolskim z ikoną Chrystusa Kapłana zamykającymi całość. Ikonostas wieńczy wspomniany krzyż oraz medaliony z przedstawieniami proroków.
Tekst: B. Sanocka (2008)
Cerkiew pw. św. Dymitra w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu
Szlak Architektury Drewnianej – Małopolska
Autor : oprac. tekstów Bartłomiej Cisowski et al.
Wydawnictwo : Wyd. 2. – Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, – 333, [5] s. : il. ; 23 cm., ISBN 978-83-60538-61-6
Miejsce wydania : Kraków, 2010
Sądecki Park Etnograficzny : przewodnik
Autor : Magdalena Kroh
Wydawnictwo : Nowy Sącz : Muzeum Okręgowe, wyd. 3 uzup., 78, [2] s. : il. (gł. kolor.) ; 25 cm
Miejsce wydania : Nowy Sącz, 2009
Sądecki Park Etnograficzny : przewodnik
Autor : Magdalena Kroh
Wydawnictwo : Nowy Sącz : Muzeum Okręgowe, wyd. 2 uzup., 59 s. : il. (gł. kolor.) ; 25 cm
Miejsce wydania : Nowy Sącz, 2008
Sądecki Park Etnograficzny
Autor : Magdalena Kroh, fot. Piotr Droździk
Wydawnictwo : Nowy Sącz : Wydawnictwo i Drukarnia Nova Sandec, Sądecki Park Etnograficzny. Oddział Muzeum Okręgowego we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Nowym Sączu, tł. Joanna Kawrow (jęz. ang.), Daria – Anna Polszewska (jęz. fr.), Anna Nowakowska – Wawrzyniak (jęz. niem.), 14 s., [106] s. tabl. : fot. kolor.; 22 cm
Miejsce wydania : Nowy Sącz, 2007
A guide to the Sącz Ethnographic Park
Autor : Magdalena Kroh
Wydawnictwo : Nowy Sącz : The District Museum, język tekstu : angielski[transl.] Małgorzata Walczak, Charles Warburton. Letterman ; fot. Piotr Droździk], 60 s. : fot. kolor., pl., rys. ; 25 cm
Miejsce wydania : Nowy Sącz, 2003
Kościół czy muzeum? Funkcja zabytków sakralnych obrządku łacińskiego na przykładzie wybranych obiektów architektury w Sądeckim Parku Etnograficznym (Nowy Sącz)
Autor: Robert Ślusarek
Publikowany: Zeszyty sądecko- spiskie; T. 1, wyd. Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Nowy Sącz, 2006
Cofnąć czas. O kulturze zachodniej Łemkowszczyzny w Sądeckim Parku Etnograficznym. (Nowy Sącz)
Autor: Maria Załuska
Publikowany: Zeszyty sądecko- spiskie, T. 1, wyd. Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Nowy Sącz, 2006, s. 97-101
Cerkiew z Czarnego. Translokacja do Sądeckiego Parku Etnograficznego jako metoda restauracji
Autor: Józef Stec
Publikowany: Renowacje, nr 2, R. 1998, s. 32-35
Dwór pełen barw. Architektura i dekoracja malarska dworu z Rdzawy w Sądeckim Parku Etnograficznym
Autor: Maria Marcinkowska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu
Miejsce wydania: Nowy Sącz, 1997
Sądecki Park Etnograficzny : przewodnik
Autor : Magdalena Kroh
Wydawnictwo : Nowy Sącz : Muzeum Okręgowe, – 43, [1] s. : fot. kolor. ; 25 cm
Miejsce wydania : Nowy Sącz, 1995
Sądecki Park Etnograficzny w 30. rocznicę powstania. Nowy Sącz
Autor: Wacław Kawiorski
Publikowany: Zeszyty sądecko-spiskie, T. 1 , wyd. Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Nowy Sącz, 2006, s. 9-11
Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Przewodnik
Autor: Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda
Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”
Miejsce wydania: Pruszków, 2003
Łemkowska drewniana architektura cerkiewna : w Polsce, na Słowacji i Rusi Zakarpackiej
Autor : Ryszard Brykowski
Wydawnictwo : Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 195, [2] s., [139] s. tabl. : il. ; err. ; 18 cm
Miejsce wydania : Wrocław, 1986
Drewniana architektura sakralna Karpat polskich i jej prezentacja w skansenach Polski południowej
Autor: Zygmunt Lewczuk
Publikowany: Zeszyty sądecko- spiskie, T.1 , wyd. Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Nowy Sącz, 2006, s. 114-119
Powiat grybowski
Autor: Stanisław Tomkowicz
Publikowany: Teka Grona Konserwatorów Galicyi Zachodniej, T. I , wyd. nakładem Grona Konserwatorów Galicyi Zachodniej, Kraków, 1900, s. 95-165
Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953
Szlak Architektury Drewnianej : Małopolska
Autor : Bartłomiej Cisowski, Marta Duda ; współpr. Paulina Wawrzak ; konsult. merytor. Tadeusz Śledzikowski ; red. map Aurelia Hołubowska
Wydawnictwo : Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Edukacji i Kultury. Zespół ds. Turystyki, – 295 s. : il., mapy ; 24 cm., ISBN 83-89283-52-2
Miejsce wydania : Kraków, 2005
Małopolskie muzea na wolnym powietrzu: architektura drewniana
Autor: Joanna Hołda et al. (tekst)
Wydawnictwo: Departament Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Woj. Małopolskiego
Miejsce wydania: Kraków, 2008
Cerkiew pw. św. Dymitra w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu
Informacje praktyczne
Dostępność poza Dniami Dziedzictwa:
dostępny
Dane teleadresowe:
adres: ul. B. Wieniawy-Długoszowskiego 83b, Nowy Sącz
gmina: Nowy Sącz
powiat: Nowy Sącz
GPS: N: 49° 36' 55", E: 20° 44' 1"
gospodarz: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu
www: http://www.muzeum.sacz.pl/47,14,Skansen_regionalny__Sadecki_Park_Etnograficzny.htm
e-mail: [email protected]
telefon: 18 444 35 70
Obiekty w pobliżu:
- Zabudowa miasta Stary Sącz
- Cerkiew pw. św. Dymitra w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu
- Zabudowa wsi Gołkowice
- Pałac w Nawojowej
- Kolonia Kolejowa w Nowym Sączu
- Kościół pw. Wszystkich Świętych w Ptaszkowej
- Kościół i klasztor Klarysek w Starym Sączu
- Kościół rzymskokatolicki z Łososiny Dolnej w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu
- Zbór ewangelicki ze Stadeł w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu
- Tradycja św. Kingi w Starym Sączu
MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75,
NIP: 675 000 44 88
|
Projekt i wykonanie | Polityka prywatności
| Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.