zabytek
Fotografie
Ładuję zdjęcia z serwisu Flickr
Założenie pałacowo-parkowe w Młoszowej
Młoszowa, leżąca w pobliżu Trzebini, była przez stulecia własnością rodziny Młoszowskich, którzy pod koniec XVII w. wznieśli tutaj dwór. Kiedy w 1790 r. ród ten wygasł, wieś dostała się w posiadanie spadkobierców Hieronima Wielopolskiego. Kilka lat później majątek przejął w dzierżawę Kajetan Forkiewicz, a po nim jego syn, Juliusz. W 1896 r. Młoszowa przeszła w ręce wnuka Kajetana, Juliusza Potockiego. W 1910 r. pałac sprzedano firmie „Sylwana” z Katowic, a dwa lata później kupił go na licytacji hrabia Jan Szembek. Przejęte przez państwo po 1945 r. dobra należą obecnie do katowickiej Akademii Ekonomicznej. Na terenie zespołu ma swoją siedzibę Biblioteka Gminna oraz miejscowe stowarzyszenie kulturalne. Latem na scenie w parku organizowane są spektakle operowe.
ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-PARKOWE W MŁOSZOWEJ, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0
W 1806 r. Kajetan Forkiewicz, senator Rzeczypospolitej Krakowskiej, kupił szlachectwo i herb Ozdoba; niedługo potem rozpoczął rozbudowę zakupionego pałacu w Młoszowej. Wówczas to powstała oficyna zegarowa i arsenał, założono także ogród. Po śmierci Kajetana (1839) prace kontynuował Juliusz Ozdoba-Florkiewicz. Za jego czasów pałac przybrał neogotycką formę, zbudowano przy nim kaplicę, taras ogrodowy i kilka baszt. W 1898 r., na zlecenie Juliusza Potockiego, Zygmunt Hendel powiększył pałac o część neorenesansową.
Na teren rezydencji wprowadza brama św. Floriana, w pobliżu której znajduje się wspomniany już neogotycki arsenał. Mostek strzeżony przez lwy prowadzi przed front pałacu oraz stojącą obok, klasycystyczną oficynę zegarową. Pałac jest budowlą niesymetryczną i niejednorodną. W elewacji frontowej dominuje piętrowy ryzalit z ostrołukowymi arkadami zwieńczony schodkowym szczytem z herbem Ozdoba oraz – po lewej stronie – wieże kaplicy. Od neogotyckiej całości wyraźnie odróżnia się hendlowska dobudowa prawej części pałacu, zdobiona herbem Potockich – Pilawą.
Za pałacem oraz od jego strony południowej, pośród pagórków i wąwozów rozciąga się park. Wykorzystujące naturalny, buczynowy drzewostan założenie skomponowane zostało w obecnej postaci w latach 1869-1870. Pośród romantycznych zakątków i alejek rozmieszczone są najrozmaitsze posągi: św. Floriana i Matki Bożej, a także Światowida, smoka wawelskiego i czarownicy Kaśki. Większość z nich wykonał Franciszek Wyspiański, ojciec Stanisława.
Tekst: B. Sanocka (2008)
Założenie pałacowo-parkowe w Młoszowej
Gmina Trzebinia : mapa turystyczna : skala mapy 1 : 25 000, plan miasta 1 : 10 000 : Informator Turystyczny, Szlaki Piesze i Rowerowe : GPS
Wydawnictwo: Wydawnictwo COMPASS : Kraków, Urząd Miasta w Trzebini, wyd. III, nr kat. 1 – 09 – 405
Miejsce wydania: Kraków, 2010
Ziemia Chrzanowska : mapa turystyczna : skala mapy : 1 : 25 000, plany miast 1 : 10 000
Wydawnictwo : Wydawnictwo COMPASS, nr kat. 80/2004
Miejsce wydania : Kraków, 2004
Ziemia chrzanowska i dolinki podkrakowskie : mapa turystyczna : skala 1 : 50 000
Wydawnictwo : Wydawnictwo Kartograficzne COMPASS nr kat. 226
Miejsce wydania : Kraków, 2007
Powiat chrzanowski : Alwernia, Babice, Chrzanów, Libiąż, Alwernia : mapa turystyczna, skala 1 : 30 000
Wydawnictwo : Kraków : COMPASS : na zlecenie Wydziału Promocji i Funduszy Pozabudżetowych Starostwa Powiatowego w Chrzanowie, wyd. I, nr kat. 1-08-258
Miejsce wydania : Kraków, 2008
Więcej niż Jura : przewodnik po ziemi chrzanowskiej
Autor : Piotr Grzegorzek
Wydawnictwo : Amistad Sp. z .o. – Program PolskaTurystyczna.pl, wyd. 2, 128 s., [8] s. tabl. fot. kolor. : fot., mapy, pl., rys. ; 18 cm (Przewodnik Turystyczny)
Miejsce wydania : Kraków, 2008
Ziemia chrzanowska na rowerze i pieszo : przewodnik turystyczny
Red.: Dariusz Faustmann, tekst, opisy tras : Dorota Trzmielewska, Agata Kapłon
Wydawnictwo : Wydawnictwo Compass, wyd. I, – 96 s. : fot. kolor., mapy rozkł., pl. ; 22 cm
Miejsce wydania : Kraków, 2010
Krzeszowice i okolice : przewodnik turystyczny
Autor : Julian Zinkow
Wydawnictwo : Urząd Miasta i Gminy w Krzeszowicach, Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 110, [1] s. : mapy, rys. ; 21 cm
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1988
Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975
Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953
Zespół pałacowo-parkowy na tle dziejów Młoszowej
Autor: Stanisław Orłowski
Wydawnictwo: Urząd Miasta w Trzebini
Miejsce wydania: Trzebinia, 2003
O siedzibach neogotyckich w Polsce
Autor: Tadeusz Stefan Jaroszewski
Wydawnictwo: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Miejsce wydania: Warszawa, 1981
hasło: Młoszowa
Publikowany: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, T. 6, Warszawa, 1885, s. 537
Wersja cyfrowa publikacji:
Pałac w Młoszowej
Autor: Zdzisław Janeczek
Wydawnictwo: Ośrodek Naukowo- Dydaktyczny Akademii Ekonomicznej w Katowicach
Miejsce wydania: Katowice, 2001
Rezydencja arcysnoba w Młoszowej
Autor: Bogna Wernichowska
Publikowany: Przełom. Pismo lokalne: Trzebinia, cz. I – nr 23/2002, s.21, nr 24/2004, cz. II, nr 30
Powiat Chrzanowski w W. Ks. Krakowskiem : monografia historyczno- geograficzna
Autor : Stanisław Polaczek
Wydawnictwo : nakładem Wydziału Rady Powiatowej Chrzanowskiej, – wyd. 2 rozszerz. – Chrzanów : Rada Powiatowa Chrzanów, 307, [1] s. ; 30 cm
Miejsce wydania : Chrzanów, 1914
Wersja cyfrowa publikacji : Małopolska Biblioteka Cyfrowa
Powiat chrzanowski : Alwernia, Babice, Chrzanów, Libiąż, Trzebinia
Autor : Julita Kośka (oprac. tekstu), Przemysław Jaśko (tłum.)
Wydawnictwo : Lisiny : Wydawnictwo Julita : na zlec. Wydziału Promocji i Funduszy Pozabudżetowych Starostwa Powiatowego w Chrzanowie, 73, [2] s. : il. kolor. ; 17 cm, teksty w jęz. pol. i ang. tł. z pol.
Miejsce wydania : Śliwice, Chrzanów, 2007
Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
Sztuka Ziemi Krakowskiej
Autor : Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo : Wydawnictwo Literackie, 743, [1] s. : il. ; 25 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1982
Założenie pałacowo-parkowe w Młoszowej
Informacje praktyczne
Dostępność poza Dniami Dziedzictwa:
niedostępny
Lokalizacja:
miejscowość: Młoszowa
gmina: Trzebinia
powiat: chrzanowski
Obiekty w pobliżu:
- Kościół i klasztor pw. Stygmatów św. Franciszka z Asyżu oo. Bernardynów w Alwerni
- Muzeum Pożarnictwa w Alwerni
- Zespół pałacowo-parkowy Potockich w Krzeszowicach
- Dwór Zieleniewskich w Trzebini
- Kościół i klasztor oo. Karmelitów Bosych w Czernej
- Kościół parafialny pw. św. Marcina w Krzeszowicach
- Kościół i klasztor pw. Stygmatów św. Franciszka z Asyżu oo. Bernardynów w Alwerni
- Zabytkowa zabudowa rynku w Alwerni
- Architektura uzdrowiskowa – pałac Vauxhall, łazienki „Zofia” i park zdrojowy w Krzeszowicach
- Pałac Starzeńskich w Płazie
- Fabryka Lokomotyw „Fablok” w Chrzanowie
MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75,
NIP: 675 000 44 88
|
Projekt i wykonanie | Polityka prywatności
| Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.