![](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2019/12/Muzeum-K.-Szymanowskiego-w-willi-Atma-w-Zakopanem-fot.-K.-Schubert-MIK-2019-©-2-1366x910.jpg)
![](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2019/12/Muzeum-K.-Szymanowskiego-w-willi-Atma-w-Zakopanem-fot.-K.-Schubert-MIK-2019-©-2-1366x910.jpg)
Zbudowana pod koniec XIX wieku przez Józefa Kasprusia-Stocha willa Atma była typową podhalańską chałupą. Parterowy budynek przykryty dwuspadowym dachem ozdabiały od frontu ganek i odkryta weranda. Te dwa elementy architektoniczne wskazują, że willa przeznaczona była także pod wynajem dla turystów. Sam budowniczy i właściciel Atmy pracował jako snycerz przy powstawaniu pierwszej willi w stylu zakopiańskim
![](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2019/12/Willa-Czerwony-Dwór-w-Zakopanem-fot.-K.-Schubert-MIK-2019-©-1366x910.jpg)
Pierwsza nazwa willi przy ulicy Kasprusie 27 brzmiała „Władysławka”. Nadała ją fundatorka budynku Oktawia Lewandowska na cześć swojego męża. Choć w historii Władysławki wciąż jest dużo nieścisłości, to zachowane dokumenty, wspomnienia przebywających w niej gości przybliżają losy tej jednej z najbardziej reprezentacyjnych willi w stylu zakopiańskim. Po raz pierwszy Władysławka została uwieczniona w trakcie budowy,
![WILLA OKSZA W ZAKOPANEM, fot. J. Możdżyński (Muzeum Tatrzańskie im. Dra T. Chałubińskiego w Zakopanem) ©](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2012/03/Willa-Oksza-Zakopane-fot.-J.-Możdżyński-Muzeum-Tatrzańskie-im.-Dra-T.-Chałubińskiego-w-Zakopanem.jpg)
W Zakopanem, przy ulicy Zamoyskiego znajduje się jedna z piękniejszych drewnianych willi. Budynek ten jest dziełem Stanisława Witkiewicza, twórcy stylu zakopiańskiego. Zaprojektował ją w latach 1894–1895 dla Bronisławy i Wincentego Korwin-Kossakowskich. Był to jego trzeci projekt architektoniczny rozwijający koncepcję stylu zakopiańskiego. Witkiewicz chciał stworzyć styl narodowy w sztuce, a inspiracją była dla niego sztuka ludowa
![CHAŁUPA GĄSIENICÓW SOBCZAKÓW W ZAKOPANEM (Muzeum im. Dra T. Chałubińskiego w Zakopanem) ©](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2012/03/Chałupa-Gąsieniców-Sobczaków-Zakopane-fot.-Muzeum-Tatrzańskie-im.-Dra-T.-Chałubińskiego-w-Zakopanem.jpg)
Około 1830 r. Joachim Gąsienica Sobczak wzniósł w wiosce Zakopanem drewnianą chałupę o konstrukcji zrębowej, nakrytą gontowym dachem. Budynek następnie rozbudował jego syn Jan, a w 1877 r. wnuk Joachima, Stanisław, odziedziczył część rodzinnego domu i przeniósł ją na sąsiednią działkę, gdzie pozostała aż do czasów nam współczesnych. Była to dzisiejsza biała izba, która pełniła
![DOM POD JEDLAMI W ZAKOPANEM, fot. M. Klag (MIK, 2005) CC BY SA 3.0](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2012/02/3534852652_5ee2eda892_b.jpg)
Dom pod Jedlami wzniesiono w latach 1896-1897, lecz prace wykończeniowe trwały aż do 1906 r. W trakcie budowy domu prac doglądał sam Witkiewicz, wprowadzając na bieżąco potrzebne zmiany. Również on jest autorem większości wyposażenia wnętrz Domu pod Jedlami.
![MUZEUM JANA KASPROWICZA NA HARENDZIE W ZAKOPANEM, fot. M. Klag (MIK, 2004) CC BY SA 3.0](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2012/02/muzeum-kasprowicza1.jpg)
Na początku XX w. Zakopane było bardzo modnym miejscem. Wśród bywających tu artystów, naukowców, lekarzy, a nawet działaczy politycznych był Jan Kasprowicz (1869-1926).
![DOM WŁADYSŁAWA ORKANA W PORĘBIE WIELKIEJ, fot. M. Klag (MIK, 2003) CC BY SA 3.0](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2012/02/domorkana.jpg)
Poręba Wielka położona jest u stóp Gorców, na wschód od Rabki. Wieś rozsławił Władysław Orkan, który urodził się i mieszkał tutaj przez większość swojego życia. Dom pisarza, a obecnie jego muzeum, znajduje się przy dróżce prowadzącej z Niedźwiedzia na Turbacz.
![ZESPÓŁ ALBERTYŃSKI NA KALATÓWKACH W ZAKOPANEM, fot. M. Klag (MIK, 2000) CC BY SA 3.0](https://2021.dnidziedzictwa.pl/wp-content/uploads/2012/02/kalatowka.jpg)
W Dolinie Bystrej, między Kuźnicami a Kalatówkami, mieści się kompleks klasztorno-muzealny prowadzony przez siostry albertynki. Wyżej, na zboczach Krokwi, znajduje się pustelnia braci albertynów.