przeskocz do treści

Kościół i klasztor Pijarów w Krakowie, fot. K. Schubert MIK 2020

Bazylika kolegiacka Narodzenia NMP oraz Muzeum Regionalne w Wiślicy

Bazylika w Wiślicy jest jednym z najstarszych zabytków architektury w Polsce, a historia samej osady sięga IX/X wieku. Wiślica prawdopodobnie już w tym czasie stanowiła silny ośrodek gospodarczy i polityczny. Z tego okresu nie zachowały się jednak żadne przekazy. Jest natomiast pewne, że Wiślica przeżyła rozkwit pod panowaniem najpierw księcia Henryka Sandomierskiego, a później Kazimierza Sprawiedliwego. Z czasów panowania tego ostatniego (ok. poł. XII w.) pochodzi właśnie bezcenna posadzka krypty wiślickiej kolegiaty, we wnętrzu tzw. pierwszej kolegiaty.

BAZYLIKA KOLEGIACKA NARODZENIA NMP ORAZ MUZEUM REGIONALNE W WIŚLICY, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2012) CC BY SA 3.0

Budowla, którą obecnie możemy podziwiać, to już bowiem trzecia świątynia w tym miejscu, ufundowana tym razem przez króla Kazimierza Wielkiego w XIV wieku, w jej podziemiach natomiast znajdują się pozostałości dwóch poprzedzających ją budowli. Podziw budzi technika, w jakiej została wykonana posadzka: jej twórca w miękkim podłożu masy jastrychowej wycinał postacie, a wyżłobienia wypełniał utartym węglem drzewnym wymieszanym z gipsem. Zarówno w bazylice, jak i w Muzeum Regionalnym w Wiślicy znajduje się wiele znaczących zabytków z XI–XV wieku.


Autor: Joanna Nowostawska-Gyalókay, Małopolski Instytut Kultury w Krakowie (2013)

Bazylika kolegiacka Narodzenia NMP oraz Muzeum Regionalne w Wiślicy

Biczysko A., Początki opactwa cystersów Prandocin/Kacice – Mogiła, praca magisterska pod kierunkiem prof. dra hab. Krzysztofa Ożoga, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009 (niepublikowana).

Kardyś P., Wiślica w średniowieczu i okresie wczesnonowożytnym, Kielce 2006.

Kmita M., Prandocin – mała ojczyzna, Prandocin 2010 (rkps).

Łuszczkiewicz W., Kościół romański we wsi Prandocinie pod Słomnikami, [w:] Sprawozdania Komisyi do Badania Historii Sztuki w Polsce, t. 4, Kraków 1889.

Łuszczkiewicz W., Kościół św. Wojciecha w Kościelcu (pod Proszowicami), [w:] Zabytek architektury XIII wieku, Sprawozdania Komisyi do Badania Historii Sztuki w Polsce, z. III, Kraków 1878.

Szydłowski T., O odbudowie kolegiaty wiślickiej. Wspomnienia i refleksje konserwatora, „Ochrona Zabytków Sztuki” 1930–1931.

Tomaszewski A., Romańskie kościoły z emporami zachodnimi na obszarze Polski, Czech i Węgier, Wrocław 1974.

Wiśniewski J., Prandocin, [w:] Dekanat Miechowski, pierwodruk: Radom 1917, reprint: Kielce 2000.

Zalewski W., Stec M., Rytowana posadzka w kolegiacie wielickiej. Studium konserwatorskie, Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, t. 4, Kraków 1994.

Bazylika kolegiacka Narodzenia NMP oraz Muzeum Regionalne w Wiślicy

Informacje praktyczne

Dostępność poza Dniami Dziedzictwa:

dostępny

Dane teleadresowe:

adres: ul. Długosza 22, Wiślica

gmina: Wiślica

powiat: buski

GPS: N: 50° 20' 55", E: 20° 40' 24"

gospodarz: Muzeum Regionalne w Wiślicy oraz Parafia i Bazylika Narodzenia NMP w Wiślicy

www: http://www.muzeum.wislica.pl/

e-mail: [email protected]

telefon: 41 379 20 39

Obiekty w pobliżu:

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności | Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.