Nad zabudowaniami Nowego Wiśnicza dominuje wzniesiony na rozległym wzgórzu zamek. Pierwotna, gotycka budowla powstała tutaj w XV wieku dzięki Kmitom herbu Szreniawa, do których Wiśnicz należał już w XIV wieku. Wcześniej osada, wymieniana w dokumentach w 1242 roku, była własnością klasztoru w Staniątkach. Rozbudowany w pierwszej połowie XVI wieku staraniem Piotra Kmity zamek przybrał formę renesansowej rezydencji.

Zamek w Wiśniczu, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2016) CC BY SA 3.0

W 1593 roku zamek odkupił Sebastian Lubomirski, który chciał go przeznaczyć na siedzibę rodu. W latach dwudziestych XVII wieku syn Sebastiana, Stanisław, przekształcił renesansowy budynek w okazałą, wczesnobarokową rezydencję i zarazem warownię. Pracami kierował Maciej Trapola, nadworny architekt Lubomirskich.

Zniszczony i zrabowany w czasie najazdu szwedzkiego zamek zmieniał wielokrotnie właścicieli, by w 1901 roku powrócić w ręce Lubomirskich. Prace konserwatorskie rozpoczęto jeszcze w okresie międzywojennym, a po przejęciu zamku przez państwo w 1945 roku były kontynuowane. Obecnie obiekt znajduje się pod opieką Muzeum Ziemi Wiśnickiej w Nowym Wiśniczu.

Zamek otaczają fortyfikacje typu włoskiego w formie pięcioboku z bastionami na narożnikach. W bastionach mieściły się kazamaty, sale dla załogi i stajnie nakryte dachami lub nasypami ziemnymi. Od strony wschodniej znajduje się trójdzielna brama z większym, sklepionym półkoliście, środkowym wjazdem dla wozów. Bramę zdobią kolumny, belkowanie i woluty, a w jej zwieńczeniu znajduje się tablica z napisem dotyczącym rozbudowy zamku oraz herb Lubomirskich.

Mieszczący się pośrodku systemu obronnego zamek jest murowaną, czteroskrzydłową budowlą z czterema wieżami w narożach i piątą pośrodku skrzydła północnego. Wewnątrz zamku znajduje się dziedziniec z krużgankami i okrągłą klatką schodową w północno-wschodnim narożniku. Nieodzownym elementem zamku pełniącego funkcję rodowej siedziby była kaplica z kryptą. Znajduje się ona w skrzydle wschodnim, a zdobią ją wewnątrz stiuki Jana Chrzciciela Falconiego. W salach zamku można podziwiać piękne i niezwykle cenne wyposażenie: kamienne i marmurowe portale, kominki, sztukaterie i malowidła ścienne, a w krypcie pod kaplicą – sarkofagi Lubomirskich.

Z historią zamku i rodziny Lubomirskich związana jest także historia powstania pierwszej książki kucharskiej w języku polskim, czyli Compendium ferculorum, wydanej w Krakowie w 1682 roku. To zbiór przepisów autorstwa Stanisława Czernieckiego – kuchmistrza, który gotował między innymi na dworze rodziny Lubomirskich w Nowym Wiśniczu.