przeskocz do treści

Kościół i klasztor Pijarów w Krakowie, fot. K. Schubert MIK 2020

biblioteka

Pałac Pusłowskich w Krakowie

Ukryty w głębi niewielkiego ogrodu przy ulicy Westerplatte budynek, choć szumnie nazywany pałacem, jest właściwie bardziej okazałą willą przywołującą na myśl włoskie rezydencje podmiejskie. Należała przez niemal stulecie do słynącej z kolekcjonerskiej pasji rodziny hrabiów Pusłowskich.  Jeszcze z początkiem XIX wieku działka, na której obecnie stoi willa była częścią malowniczego, pełnego ogrodów przedmieścia – dzielnicy

Collegium Maius w Krakowie
COLLEGIUM MAIUS W KRAKOWIE, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2014) CC BY SA 3.0

Początki Collegium Maius sięgają XIV wieku, kiedy Władysław Jagiełło przekazał Uniwersytetowi narożną kamienicę przy zbiegu dzisiejszych ulic Jagiellońskiej i św. Anny. Zakupił ją wcześniej od mieszczanina Piotra Gerharsdorfa, jeszcze wcześniej zaś należała ona do Stefana Pęcherza z Rzeszotar. Jako że fundacji dokonał sam Jagiełło, kamienicę zwano początkowo Kolegium Królewskim, następnie Kolegium Teologicznym, a wreszcie Kolegium

Zespół pałacowy w Książu Wielkim
ZESPÓŁ PAŁACOWY W KSIĄŻU WIELKIM, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2014) CC BY SA 3.0

Książ Wielki to dziś niewielka miejscowość położona przy trasie krakowsko-warszawskiej. Ale nie zawsze tak było. Za czasów Polski przedrozbiorowej (z pewnością już w 1372 roku) Książ Wielki posiadał prawa miejskie, uważa się go też za jedno z najstarszych osiedli na ziemi krakowskiej. O dawnej świetności – jak go nazywano po łacinie – Xans Magna, mogą

Dwór w Łęgu Tarnowskim
DWÓR W ŁĘGU TARNOWSKIM, fot. M. Klag (MIK, 2009) CC BY SA 3.0

Kilka kilometrów na północ od Tarnowa rozciągają się zabudowania wsi Łęg Tarnowski. Ta oficjalna nazwa miejscowości współistnieje ze zwyczajowymi nazwami poszczególnych jej części: Wychylówka z Kolonią Pawęzowską, Łęg Górny, Partyń, Łęg Środkowy, Kolonia Kąty, Łęg Dolny, Zaszkole i Pogwizdów.

Dwór Popielów i źródło „Jordan” w Ściborzycach
DWÓR POPIELÓW I ŹRÓDŁO „JORDAN” W ŚCIBORZYCACH, fot. M. Klag (MIK, 2009) CC BY SA 3.0

Wieś Ściborzyce położona jest w dolinie rzeki Dłubni, w pobliżu Imbramowic i Wysocic. Wymieniana jest w dokumentach w połowie XIII w., zapewne jednak powstała wcześniej, podobnie jak sąsiednie osady.

Muzeum Pamiątek po Janie Matejce – „Koryznówka” w Nowym Wiśniczu
MUZEUM PAMIĄTEK PO JANIE MATEJCE – „KORYZNÓWKA” W NOWYM WIŚNICZU, fot. M. Klag (MIK, 2007) CC BY SA 3.0

Wiśnicz, istniejący już w XIII w., zawdzięcza swój rozkwit rodzinie Lubomirskich. Wojewoda krakowski Stanisław Lubomirski uzyskał prawa miejskie dla Nowego Wiśnicza (1616) i ufundował ważne miejskie budowle: kościół, klasztor Karmelitów bosych oraz ratusz.

Dwór Ignacego Jana Paderewskiego w Kąśnej Dolnej

Kąśna Dolna leży kilka kilometrów na zachód od Ciężkowic, pośród pagórków Pogórza Ciężkowickiego. Jej historia sięga czasów Kazimierza Wielkiego, który powierzył Jakubowi Rożnowi założenie wsi na tym terenie.

Ogrody Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie
OGRODY ZGROMADZENIA KSIĘŻY MISJONARZY W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2007) CC BY SA 3.0

Zgromadzenie Księży Misjonarzy założył św. Wincenty à Paulo w 1625 r. w Paryżu, w celu prowadzenia misji parafialnych oraz kształcenia duchowieństwa. W Krakowie Misjonarze pojawili się w 1682 r. za sprawą biskupa Jana Małachowskiego.

Założenie klasztorne oo. Paulinów Na Skałce w Krakowie

Kościół na Skałce jest drugim – obok Wawelu – miejscem spoczynku słynnych Polaków. W podziemiach kościoła pochowani zostali m.in. Jan Długosz, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Czesław Miłosz.

Kościół i klasztor ss. Benedyktynek w Staniątkach
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR SS. BENEDYKTYNEK W STANIĄTKACH, fot. M. Klag (MIK, 2003) CC BY SA 3.0

Nieopodal Niepołomic znajduje się wieś Staniątki, na miejscu której – jak głosi legenda – zatrzymał się w 996 r. św. Wojciech w drodze na dwór Bolesława Chrobrego.

Zespół miejski i kościół i klasztor oo. Reformatów w Bieczu
ZESPÓŁ MIEJSKI I KOŚCIÓŁ I KLASZTOR OO. REFORMATÓW W BIECZU, fot. M. Klag (MIK 2000) CC BY SA 3.0

Położony na wzgórzu nad rzeką Ropą Biecz wywodzi swą nazwę – jak głosi legenda – od zbója Becza. Pod koniec XII w. istniał tu zapewne gród kasztelański, a od 1243 r. w dokumentach wymieniani są bieccy kasztelanowie.

Kościół i klasztor Bożogrobców w Miechowie
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR BOŻOGROBCÓW W MIECHOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2007) CC BY SA 3.0

Miechów zawdzięcza swe powstanie zakonowi bożogrobców, założonemu w czasie wypraw krzyżowych. Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego, jak brzmi jego pełna nazwa, miał za zadanie strzec Grobu Pańskiego w Jerozolimie i przybywających do niego pielgrzymów.

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności | Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.