Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy
Nieodległa od Krakowa wieś Łapczyca, położona nad Rabą, wspominana jest w dokumentach na początku XII w. jako uposażenie klasztoru w Tyńcu. Parafia w Łapczycy istniała na pewno już w latach 1325-1327, kiedy to znalazła się w wykazach świętopietrza. Wczesnośredniowieczna osada powstała w Łapczycy zapewne ok. X-XII w., a rozwinęła się wokół istniejącego tutaj wówczas grodziska.
Gotycki kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny znajduje się na wzniesieniu, które wraz z przylegającym do świątyni cmentarzem otaczają stare drzewa lipowe. Po zachodniej stronie kościoła usytuowana jest drewniana, XVII-wieczna dzwonnica. Świątynia została wzniesiona – być może w miejscu wcześniejszego, drewnianego kościoła – w 1340 r., dzięki fundacji króla Kazimierza Wielkiego. Pierwotnie była dwunawową budowlą o sklepieniach krzyżowo-żebrowych. Jednak układ ten nie dotrwał do czasów obecnych; świadczą o nim jedynie pozostałości służek i wsporników.
Kościół zbudowano w całości z ciosów kamiennych, jedynie nowsza kaplica i kruchta wzniesione zostały z cegły i potynkowane. Z zewnątrz mury nawy i prezbiterium opinają szkarpy z pinaklami. Świątynia jest obecnie budowlą jednonawową, o sklepieniach pozornych, pokrytych barwną polichromią. We wnętrzu zachowanych jest kilka interesujących portali. Prowadzący z kruchty do nawy, kamienny, gotycki portal wejściowy, wykrojony jest w ostry łuk i bogato profilowany. Kolejny portal – kamienny i zamknięty u góry ściętym trójliściem – znajduje się w wejściu do klatki schodowej. Także w przejściu z prezbiterium do zakrystii mieści się gotycki portal – prostokątny, przekształcony w XIX w. Pochodzące z czasów przebudowy, XIX-wieczne portale prowadzą z nawy do kaplicy oraz z zewnątrz, od strony wschodniej.
Ołtarz główny, wykonany przez Franciszka Samka w 1902 r., nawiązuje swą neogotycką formą do architektury kościoła. Ma on postać gotyckiego tryptyku z rzeźbą Najświętszej Marii Panny pośrodku oraz figurami świętych Stanisława i Wojciecha po bokach. Pola skrzydeł pokrywają płaskorzeźbione sceny biblijne. Oba barokowe ołtarze boczne pochodzą z przełomu XVII i XVIII w. Przy ścianach bocznych kościoła znajdują się niedokończone filary, na których ustawiono barokowe, XVIII-wieczne rzeźby archaniołów Michała i Gabriela.
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy
Dzieje sztuki
Autor : Marian Kornecki Publikowany : Województwo tarnowskie : monografia / pod red. Jadwigi Warszyńskiej ; Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie. Komisja Nauk Geograficznych, Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw. Polskiej Akademii Nauk, 1988, s. 167 – 177
Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975
Zamki i obiekty warowne ziemi krakowskiej
Autor: Agnieszka Sypek, Robert Sypek
Wydawnictwo: Almapress
Miejsce wydania: Warszawa, 2004
Dzieje sztuki regionu bocheńskiego
Autor: Marian Kornecki
Publikowany: Bochnia: dzieje miasta i regionu, red. Feliks Kiryk, Zygmunt Ruta, wyd. nakładem Urzędu Miasta Bochni, Bochnia, 1980, s. 200-227
Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953
Drewniane kościoły w Małopolsce Południowej
Autor: Ryszard Brykowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo: Ossolineum, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 176 s., [139] s. tabl. : il., err. ; 18×21 cm + 1 k. mapa złoż.
Miejsce wydania: Wrocław, 1984
Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów. Zarys dziejów
Autor: Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1993
Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
Sztuka Ziemi Krakowskiej
Autor : Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo : Wydawnictwo Literackie, 743, [1] s. : il. ; 25 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1982
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy
Informacje praktyczne
Dostępność poza Dniami Dziedzictwa:
ograniczona dostępność
Dane teleadresowe:
adres: Łapczyca
gmina: Bochnia
powiat: bocheński
GPS: N: 49° 57' 58", E: 20° 22' 32"
gospodarz: Parafia św. Anny w Łapczycy
www: http://www.bochenskie.republika.pl/kosciol_lap.html
e-mail: [email protected]
telefon: 14 612 75 12